Жар тандауда, мамандык тандауда кателеспе эссе

Дүниеге келген әрбір сәбидің алдында үлкен өмір жолы жатыр. Сол жолда әркім өзіне бағыт сілтеп, мақсат қояды. Ал сол мақсатқа жетудің ең маңызды кезеңі – мамандық таңдау. Бұл – жасөспірімнің болашақ өміріне әсер ететін, кейде тіпті шешуші рөл атқаратын жауапты қадам. Мамандық таңдауда қателеспеу – бақытты, табысты өмірдің кепілі десек қателеспейміз.
Адам өміріндегі ең маңызды шешімдердің бірі – мамандық таңдау. Себебі, болашақ кәсібің сенің күнделікті өміріңе, әлеуметтік жағдайыңа және тіпті денсаулығыңа да әсер етеді. Сондықтан да бұл мәселеге немқұрайлы қарауға болмайды. Жастардың көбі мамандық таңдауда қателесіп жатады. Бұл қателіктердің алдын алу үшін не істеу керек?
Мамандық таңдау – тек бір күндік шешім емес, ол – ұзақ ойланудың, талдаудың нәтижесі. Бұл ретте ата-ананың, ұстаздардың, психологтардың көмегіне жүгінуге болады. Ең бастысы – өз қалауың мен қабілетіңді ескеру. «Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар» демекші, әркімнің өз саласы бар. Сол саланы дұрыс таңдай білу – өнер.

**Таңдау талқысы – мамандық мәңгілігі**

Мамандық таңдау – өте күрделі мәселе. Өйткені бұл шешім сіздің бүкіл өміріңізге әсер етеді. Сондықтан да мамандық таңдауға аса жауапкершілікпен қарау керек. Өкінішке орай, көптеген жастар бұл мәселеге жеңіл қарап, салдарынан өмір бойы өкініп өтеді.
Мамандық таңдау – мәңгілік таңдау. Өйткені, таңдаған мамандығыңмен өмір бойы жұмыс істеуге тура келеді. Сондықтан да мамандық таңдағанда тек қана ақша табуды ғана емес, сонымен бірге өзіңе ұнайтын, жаның қалайтын мамандықты таңдау керек. Егер жұмыс істеу сені қызықтырмаса, онда сен ешқашан жақсы маман бола алмайсың.
Мамандық таңдағанда ата-анаңның, достарыңның немесе басқа да адамдардың пікіріне ғана сүйенуге болмайды. Өйткені ол сенің өмірің. Сондықтан да өзіңнің не қалайтыныңды, неге қызығатыныңды білуің керек. Егер сен өзіңнің қалауыңды білмесең, онда ешқашан дұрыс мамандық таңдай алмайсың.

**Өмір жолындағы қадамым – мамандық бағасы**

Өмір жолындағы әрбір қадамның өз бағасы бар. Біреуі сәттілікке, біреуі сәтсіздікке жетелейді. Ал мамандық таңдау – өмір жолындағы ең маңызды қадамдардың бірі. Дұрыс таңдалған мамандық – табысты өмірдің кепілі. Ал қате таңдау – өкінішке толы өмірге апарады.
Мамандық таңдау – болашаққа инвестиция. Егер сен өзіңе ұнайтын, жаның қалайтын мамандықты таңдасаң, онда сен өзіңнің болашағыңа инвестиция жасаған боласың. Өйткені, сүйікті ісіңмен айналысып, үлкен жетістіктерге жетесің. Ал егер сен өзіңе ұнамайтын мамандықты таңдасаң, онда сен өзіңнің уақытыңды, күшіңді босқа кетірген боласың.
Мамандық таңдау – өмірлік таңдау. Сондықтан да бұл мәселеге байыппен қарау керек. Өз қалауыңды, қабілетіңді ескеріп, болашақты болжай білу керек. Сонда ғана сен дұрыс мамандық таңдай аласың. Ал дұрыс таңдалған мамандық – сенің өмірлік серігіңе айналады.

**Мамандық әлеміндегі жаңсақтықтардың алдын алу**

Мамандық әлемі – алуан түрлі. Әр мамандықтың өзіндік ерекшелігі, талаптары бар. Осы алуан түрліліктің ішінен өзіңе лайықтысын таңдау – оңай шаруа емес. Көптеген жастар мамандық таңдауда жаңсақтықтарға бой алдырып жатады. Олардың алдын алу үшін не істеу керек?
Ең алдымен, өзіңді тану керек. Өз қалауыңды, қабілетіңді, қызығушылығыңды анықтау керек. Содан кейін, таңдаған мамандығың туралы толық ақпарат жинау керек. Оның қандай талаптары бар, қандай мүмкіндіктері бар, қандай қиындықтары бар – бәрін білу керек.
Екіншіден, тәжірибе жинау керек. Мүмкіндігінше, таңдаған мамандығың бойынша жұмыс істеп көру керек. Волонтерлікке қатысуға, практикадан өтуге болады. Сонда сен бұл мамандықтың саған қаншалықты келетінін түсінесің. Егер саған ұнамаса, онда басқа мамандықты іздеуге уақытың болады.

**Ертеңің жарқын болуы – мамандықпен байланысты**

Ертеңің жарқын болуы – сенің бүгінгі таңдауыңа байланысты. Ал сол таңдаудың ішіндегі ең маңыздысы – мамандық таңдау. Дұрыс таңдалған мамандық – сенің жарқын болашағыңның кепілі. Ал қате таңдау – өкінішке толы, бұлыңғыр болашаққа апарады.
Мамандық – сенің өмірлік серігің. Ол сенің күнделікті жұмысың, табыс көзің, әлеуметтік ортаң. Сондықтан да мамандық таңдағанда тек қана пайда табуды ғана емес, сонымен бірге өзіңе ұнайтын, жаның қалайтын мамандықты таңдау керек. Сонда сен жұмысыңнан ләззат алып, үлкен жетістіктерге жетесің.
Жарқын болашақ – бұл тек қана материалдық жағдай емес. Ол – сенің өзіңді-өзің дамытуың, шығармашылықпен айналысуың, қоғамға пайда келтіруің. Егер сен сүйікті ісіңмен айналыссаң, онда сен осының бәріне қол жеткізе аласың. Сондықтан да мамандық таңдауда қателеспе!

**Мамандық таңдаудағы сәтсіздіктің себептері мен салдары**

Мамандық таңдау – күрделі процесс. Өкінішке орай, көптеген жастар бұл процесте сәтсіздікке ұшырап жатады. Оның себептері көп. Ең бастылары – өзіндік танымның жоқтығы, ата-ананың қысымы, қоғамның пікірі, ақпараттың аздығы, тәжірибенің жетіспеуі.
Өзіндік танымның жоқтығы – жастардың өз қалауын, қабілетін білмеуі. Олар неге қызығатынын, не істегісі келетінін түсінбейді. Салдарынан, кез келген мамандықты таңдай салады. Ата-ананың қысымы – жастардың өз қалауына қарсы, ата-анасының қалаған мамандығын таңдауы. Бұл жағдайда, жастар өмір бойы сүйікті емес іспен айналысуға мәжбүр болады.
Сәтсіздіктің салдары – өкініш, көңілсіздік, депрессия, жұмыстан кету, мамандықты ауыстыру. Бұл жағдай, жастардың өзіне деген сенімін төмендетеді, болашаққа деген үмітін үздіреді, өмір сапасын нашарлатады. Сондықтан да мамандық таңдауда сәтсіздікке ұшырамау үшін, өзіңді тану керек, ата-анаңмен ақылдасу керек, ақпарат іздеу керек, тәжірибе жинау керек.

**Бағдар – болашаққа, мамандық – таңдауы**

Болашаққа бағдар жасау – әрбір адамның арманы. Ал сол арманға жетудің жолы – дұрыс мамандық таңдау. Мамандық таңдау – сенің болашағыңды айқындайтын шешуші қадам. Осы қадамды дұрыс жасау үшін не істеу керек?
Ең алдымен, болашақты болжау керек. Қазіргі заманда қандай мамандықтар сұранысқа ие, қай мамандықтар жойылып бара жатыр – бәрін білу керек. Содан кейін, өзіңнің күшті және әлсіз жақтарыңды анықтау керек. Қандай сабақтарды жақсы оқисың, қандай істерді жақсы жасайсың – бәрін ескеру керек.
Сонымен қатар, өз құндылықтарыңды анықтау керек. Сен үшін не маңызды – ақша табу ма, мансап жасау ма, әлеуметтік пайда келтіру ме, шығармашылықпен айналысу ма? Осы сұрақтарға жауап бергеннен кейін, сен өзіңе лайықты мамандықты таңдай аласың.

**Мамандық таңдау – өмірлік шешім**

Мамандық таңдау – тек бір күндік немесе бір жылдық шешім емес. Бұл – өмірлік шешім. Өйткені таңдаған мамандығыңмен өмір бойы жұмыс істеуге тура келеді. Сондықтан да бұл шешімге аса жауапкершілікпен қарау керек.
Көптеген жастар мамандық таңдауда қателесіп жатады. Олардың себептері әртүрлі: ата-ананың қысымы, достарының әсері, қоғамның пікірі, өз қалауының жоқтығы. Бірақ, қандай себеп болса да, қате таңдау – өкінішке, көңілсіздікке, депрессияға апарады.
Дұрыс шешім қабылдау үшін не істеу керек? Ең алдымен, өзіңді тану керек. Өз қалауыңды, қабілетіңді, қызығушылығыңды анықтау керек. Содан кейін, таңдаған мамандығың туралы толық ақпарат жинау керек. Оның қандай талаптары бар, қандай мүмкіндіктері бар, қандай қиындықтары бар – бәрін білу керек.

**Жаңсақ таңдаудан сақтану жолдары**

Жаңсақ таңдау – өмірдегі ең үлкен қателіктердің бірі. Әсіресе, мамандық таңдаудағы қателік – адамның өмірін құрдымға кетіруі мүмкін. Сондықтан да жаңсақ таңдаудан сақтану керек. Ол үшін не істеу керек?
Ең алдымен, өзіңе сену керек. Басқалардың пікіріне емес, өз жүрегіңнің қалауына құлақ салу керек. Егер сен бір мамандықты таңдағың келмесе, онда оны таңдама. Өйткені сен өмір бойы сүйікті емес іспен айналысуға мәжбүр боласың.
Екіншіден, тәжірибе жинау керек. Мүмкіндігінше, таңдаған мамандығың бойынша жұмыс істеп көру керек. Волонтерлікке қатысуға, практикадан өтуге болады. Сонда сен бұл мамандықтың саған қаншалықты келетінін түсінесің. Егер саған ұнамаса, онда басқа мамандықты іздеуге уақытың болады.

**Болашақ кәсібің – сенің қолында**

Болашақ кәсібің – сенің қолында. Сен оны қалай қалыптастырғың келсе, солай қалыптастыра аласың. Егер сен табысты, бақытты адам болғың келсе, онда дұрыс мамандық таңда. Ал дұрыс мамандық таңдау үшін не істеу керек?
Ең алдымен, өзіндік таным керек. Өз қалауыңды, қабілетін анықтау керек. Содан кейін, таңдаған мамандығың туралы толық ақпарат жинау керек. Оның қандай талаптары бар, қандай мүмкіндіктері бар, қандай қиындықтары бар – бәрін білу керек.
Екіншіден, талпыныс керек. Егер сен бір мамандықты қаласаң, онда оған жету үшін бар күшіңді салу керек. Оқу керек, іздену керек, тәжірибе жинау керек. Сонда сен жақсы маман бола аласың. Ал жақсы маман – әрдайым сұранысқа ие.

**Мамандық – өмірлік серік**

Мамандық – сенің өмірлік серігің. Ол сенімен бірге қуанады, бірге қайғырады, бірге жетістікке жетеді, бірге сәтсіздікке ұшырайды. Сондықтан да мамандық таңдағанда тек қана пайда табуды ғана емес, сонымен бірге өзіңе ұнайтын, жаның қалайтын мамандықты таңдау керек.
Егер сен сүйікті ісіңмен айналыссаң, онда сен ешқашан жұмыс істемейсің. Сен өзіңнің хоббиіңмен айналысасың. Ал хобби – бұл ең жақсы жұмыс. Өйткені сен одан ләззат аласың, шабыттанасың, күш-қуат аласың.
Мамандық – сенің әлемің. Ол сенің достарың, әріптестерің, клиенттерің, серіктестерің. Егер сен жақсы адамдармен жұмыс істегің келсе, онда жақсы маман бол. Ал жақсы маман болу үшін өзіңді-өзің дамыту керек, біліміңді арттыру керек, тәжірибе жинау керек.

**Жастар және мамандық таңдау мәселесі**

Жастар – біздің болашағымыз. Ал жастардың болашағы – олардың мамандық таңдауына байланысты. Өкінішке орай, көптеген жастар мамандық таңдауда қиындықтарға тап болып жатады. Оның себептері көп: ата-ананың қысымы, достарының әсері, қоғамның пікірі, өз қалауының жоқтығы, ақпараттың аздығы.
Осы мәселені шешу үшін не істеу керек? Ең алдымен, жастарға көмектесу керек. Оларға дұрыс бағыт-бағдар беру керек. Олардың қалауын, қабілетін анықтауға көмектесу керек. Оларға мамандықтар туралы толық ақпарат беру керек. Оларды тәжірибе жинауға шақыру керек.
Екіншіден, ата-аналармен жұмыс істеу керек. Оларға балаларының қалауын құрметтеу керектігін түсіндіру керек. Оларға балаларының болашағы үшін дұрыс шешім қабылдауға көмектесу керек. Оларға балаларының қызығушылықтарын қолдау керектігін айту керек.

**Мамандық таңдау – қадам**

Мамандық таңдау – үлкен өмірге жасалған алғашқы қадам. Бұл қадамның дұрыс болуы – сенің болашақ өміріңнің бақытты болуына әкеледі. Ал қате қадам – өкінішке толы өмірге апарады. Сондықтан да мамандық таңдағанда асықпау керек, ойланып шешім қабылдау керек.
Бұл қадамды жасау үшін не істеу керек? Ең алдымен, өзіңді тану керек. Өз қалауыңды, қабілетінді анықтау керек. Содан кейін, таңдаған мамандығың туралы толық ақпарат жинау керек. Оның қандай талаптары бар, қандай мүмкіндіктері бар, қандай қиындықтары бар – бәрін білу керек.
Сонымен қатар, тәжірибе жинау керек. Мүмкіндігінше, таңдаған мамандығың бойынша жұмыс істеп көру керек. Волонтерлікке қатысуға, практикадан өтуге болады. Сонда сен бұл мамандықтың саған қаншалықты келетінін түсінесің. Егер саған ұнамаса, онда басқа мамандықты іздеуге уақытың болады.